تاثیرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف

در سال‌های اخیر، تغییرات چشمگیری در سبک زندگی انسان‌ها به وجود آمده است و مردم به دنبال استفاده از ابزارهایی در زندگی خود هستند که سادگی و راحتی را برای آنان به ارمغان آورد و معمولا محصولاتی را انتخاب می‌کنند که انجام کارهایشان را در طول روز سرعت ببخشد.

استفاده از ظروف یکبار مصرف به دلیل سرعت و سادگی در مصرف و نگهداری، طرفداران زیادی پیدا کرده است و مصارف مختلفی در رستوران‌ها، نذری‌ها و میهمانی‌ها دارند. این ظروف علیرغم  مزایا و فوایدی که دارا می‌باشد، تاثیرات منفی بسیاری روی محیط زیست و اکوسیستم می‌گذارند. در این مقاله به تاثیرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف خواهیم پرداخت.

اثرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف

 علیرغم اینکه که تولید و مصرف ظروف یکبار مصرف به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است، تاثیرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف، به یک مسئله جدی و مهم برای دوستداران طبیعت و محیط زیست تبدیل شده است. اثرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف به تازگی به یک بحران زیست محیطی تبدیل شده است که در ادامه مقاله به این موارد اشاره خواهیم کرد:

1.‌ تولید پسماندهای پلاستیکی

یکی از اثرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف، تولید پسماند‌های پلاستیکی است. ظروف یکبار مصرف اغلب از پلاستیک‌های غیرقابل تجزیه تهیه می‌شوند و در صورت رها شدن در طبیعت مدت زمان بسیار زیادی برای تجزیه شدن لازم دارند، این دوره معمولا بین 250 تا 500 سال زمان‌بر است!

این ظروف از مونومرهایی ساخته شده‌اند که در طول مدت تجزیه وارد چرخه اکو سیستم می‌شوند و تاثیرات زیان‌باری روی محیط زیست می‌گذارند.

2.‌  آلودگی دریاها و اقیانوس ها

ظروف یکبار مصرف در صورتی که در طبیعت رها شوند از طریق آبراه ها به سادگی وارد دریاها و اقیانوس‌ها شده و اثرات تخریبی جبران ناپذیری برای دریاها به دنبال خواهد داشت. پسماند رها شده، دریاها و اقیانوس‌ها را آلوده کرده و با آسیب رساندن به جانوران دریایی از جمله ماهی‌ها و مرغ‌های ماهی‌خوار، اکوسیستم زیستگاه‌های آبی را تخریب می‌کنند.

3. مصرف زیاد منابع آب

یکی از اثرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف، استفاده زیاد از منابع آبی می‌باشد. ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، در مراحل تولید، بسته‌بندی، حمل و نقل و دفع به مصرف زیادی از منابع آبی نیاز دارند، که این تاثیرات به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر زیستگاه‌های آبی اثر می‌گذارند. تاثیر زیست محیطی استفاده زیاد منابع آب در تولید ظروف یکبار مصرف از جمله مسائلی است که نیازمند توجه جدی به پایداری الگوی مصرف و مدیریت صحیح منابع آبی است.

4.‌ تخریب خاک و منابع طبیعی

یکی از تاثیرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف، تخریب خاک و منابع طبیعی است. فرآیندهای تولید و دفع ظروف یکبار مصرف نه تنها منجر به آلودگی خاک می‌شوند بلکه موجب تخریب منابع طبیعی نیز می‌گردند. بخش قابل توجهی از ظروف یکبار مصرف بعد از استفاده به عنوان زباله‌ها در خاک دفن می‌شوند و فرآیند دفن زباله‌ها باعث تخریب خاک و منابع طبیعی خواهد شد.

همچنین برای تولید ظروف یکبار مصرف، از مواد خامی نظیر نفت خام و مواد شیمیایی مختلف استفاده می‌شود. استخراج این مواد خام ممکن است نیازمند تخریب مناطق طبیعی، همچون جنگل‌ها یا معادن، باشد.

5.‌ آسیب به حیات وحش و انقراض حیوانات

یکی دیگر از تاثیرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف، آسیب به حیوانات و حیات وحش است. بسیاری از جانوران ظروف یکبار مصرف رها شده در طبیعت را به عنوان غذا تشخیص داده و می‌خورند. این مورد باعث انسداد دستگاه گوارش آن‌ها می‎شود و در نهایت به مرگشان منجر خواهد شد، همچنین از طریق راه یابی به مسیرهای آبی و رودخانه و دریاها به مرگ و نابودی جانوارن دریایی از جمله آبزیان و ماهیان منجر خواهد شد.

6. تغییرات اقلیمی

تولید مواد پلاستیکی، نیازمند انرژی بسیار زیادی است و معمولا برای تولید آن‌ها از منابع فسیلی مانند نفت و گاز استفاده می‌شود. استخراج، حمل و پالایش این منابع، انرژی زیادی مصرف می‌کند و انتشار دی‌اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه‌ای را افزایش می‌دهد و تغییرات اقلیمی و آب و هوایی را به دنبال خواهد داشت. این تغییرات باعث تاثیرات مخرب جدی بر محیط زیست و زیست بوم‌ها می‌شود و پدیده جهانی گرمایش زمین را تشدید خواهد کرد.

7.‌ تخریب محیط زیست

یکی از تاثیرات ظروف یکبار مصرف تخریب محیط زیست می‌باشد. استفاده از منابع برای تولید مواد پلاستیکی می‌تواند به تخریب منابع طبیعی و کاهش تنوع زیستی منجر شود. این تخریب‌ها منجر به کاهش ذخایر کربنی طبیعی در بخش‌های مختلف محیط زیست می‌شود و در نتیجه، به آزاد شدن بیشتر دی‌اکسید کربن در هوا منجر می‌شود. با رها کردن ظروف یکبار مصرف در طبیعت، میکروپلاستیک‌ها به طور گسترده در محیط زیست انتشار پیدا می‌کنند. این ذرات میکروپلاستیک به علت تجزیه ‌نشدن طبیعی و انتشار به آب‌ها و خاک‌ها، می‌توانند به تخربیب و نابودی محیط زیست منجر شود.

8.‌ آلودگی هوا

یکی از روش‌هایی که به منظور از بین بردن زباله‌های خالص به کار برده می‌شود سوزاندن ظروف پلاستیکی می‌باشد. این اقدام منجر به آزاد شدن مقادیر قابل توجهی از سموم و انتقال آن‌ها به جو کره زمین می‌شود. این سموم با هوای اطراف ترکیب شده و بعد از پخش شدن در فضا توسط موجودات زنده از جمله انسان‌ها، گیاهان و حیوانات تنفس می‌شود. جذب این هوای آلوده توسط ریه‌ها در مدت زمان طولانی منجر به بروز بیماری‌های تنفسی متعدد از جمله سرطان در انسان‌ها می‌گردد.

چه اقداماتی برای کمک به تاثیرات مخرب ظروف یکبار مصرف باید انجام دهیم؟

برای کمک به تاثیرات مخرب ظروف یکبار مصرف، به انجام اقداماتی نیاز هست که در ادامه مقاله به آن اشاره می‌کنیم:

کاهش استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی

به منظور کمک به محیط زیست می‌توان به جای استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی که فرآیند تجزیه پذیری طولانی دارد از ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده کرد.

ترویج آگاهی

با ترویج آگاهی درباره تاثیرات منفی ظروف یکبار مصرف بر محیط زیست و جلب توجه دیگران به این مسئله، افراد را به انتخاب‌های مسئولانه ترغیب کنید.

حمایت از فرهنگ بازیافت

با حمایت و ترویج فرهنگ بازیافت (Recycling) ظروف یکبار مصرف می‌توان قدم مثبتی در کمک به محیط زیست و سلامت جامعه برداشت. از طریق تشکیل گروه‌های محلی برای ترویج بازیافت و ایجاد آگاهی می‌توانند به شناخت بهتر نیازها و مشکلات جامعه کمک کنند.

شرکت در پاکسازی های محیطی

در کمپین‌های پاکسازی محیطی که به صورت عمومی اجرا می‌شود، شرکت کنید تا علاوه بر پاکسازی محیط زیست از ورود پسماندهای پلاستیکی به چرخه حیات وحش کمک کنید.

نتیجه گیری

تاثیرات زیست محیطی ظروف یکبار مصرف یک چالش جدی برای محیط زیست و سلامت جامعه جهانی است. به منظور کاهش این تاثیرات، نیاز به اقدامات جدی‌تر در زمینه تحقیق و توسعه مواد قابل بازیافت، ترویج مصرف پایدار و تغییر الگوهای مصرف داریم.