بررسی مزایا و معایب استفاده از یکبار مصرف در زندگی روزمره

با توجه به تغییرات جامعه و فراگیر شدن زندگی ماشینی، استفاده از ابزار و وسایل راحت در زندگی روزمره به طرز چشمگیری افزایش یافته است. در این میان استفاده از ظروف یکبار مصرف به عنوان یکی از وسیله‌های ساده و کاربردی بسیار رایج شده است. از انواع ظروف یکبار مصرف در نذری‌ها و رستوران‌ها و بیرون برها استفاده زیادی می‌شود. در این مقاله به مزایا و معایب استفاده از ظروف یکبار مصرف می‌پردازیم.

مزایای استفاده از ظروف یکبار مصرف

بسیار پیش آمده است که برای نگه‌داری مواد غذایی به جای استفاده از ظروف منزل به ظروف یکبار مصرف نیاز پیدا می‌کنیم. استفاده از این ظروف به دلیل سهولت و سادگی استفاده، مزیت‌های بسیاری دارد که در ادامه  مقاله مزایا و معایب استفاده از ظروف یکبار مصرف، به برخی از مزایای استفاده از ظروف یکبار مصرف اشاره خواهیم کرد:

1. سهولت و راحتی در استفاده

ظروف یکبار مصرف از نظر استفاده و نگهداری  بسیار ساده‌تر از ظروف خانگی هستند. زیرا پس از استفاده، به شست‌و‌شو و نظافت نیازی ندارند، که این مورد می‌تواند برای افرادی که وقت و انرژی کافی برای شست‌وشو ندارند، بسیار رضایت‌بخش باشد.

 2.‌ کاهش آلودگی و انتقال بیماری‌ها

یکی از مزایای استفاده از ظروف یکبار مصرف کاهش آلودگی و انتقال بیماری هاست. با استفاده از ظروف یکبار مصرف، خطر انتقال بیماری‌هایی که به دلیل استفاده مشترک ظروف انتقال پیدا می‌کند کاهش می‌یابد. در محیط‌هایی مانند رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها که نیاز هست غذاها با رعایت موارد بهداشتی سرو شوند، استفاده از این ظروف بسیار اهمیت دارد.

3. کاهش هزینه‌ها در بخش خدمات غذایی

در صنعت خدمات غذایی، استفاده از ظروف یکبار مصرف می‌تواند هزینه‌های مرتبط با شست‌وشو، نگهداری مواد غذایی و استفاده از نیروی کار را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و کیفیت خدمات را افزایش دهد.

4.‌ مقاومت به شکست

برخی از ظروف یکبار مصرف، مانند ظروف پلاستیکی یا فوم، دارای مقاومت بالا در برابر شکنندگی هستند، که این امر می‌تواند از خرابی و هدررفتن کالاها در طول حمل و نقل جلوگیری کند.

5.‌ نگهداری آسان

یک مزیت دیگر استفاده از ظروف یکبار مصرف، نگهداری آسان آن‌ها است. این ظروف به دلیل سبک بودن و تنوعی که در اندازه‌ دارند، به نگهداری مناسب مواد غذایی کمک می‌کنند.

6.‌ نیاز نداشتن به نگهداری

با استفاده از ظروف یکبار مصرف، مسئولیت مصرف‌کننده برای نگهداری و تمیز کردن ظروف بسیار کمتر است، که می‌تواند به کاهش خستگی افراد کمک کند.

معایب استفاده از ظروف یکبار مصرف

استفاده از ظروف یکبار مصرف، علی‌رغم مزایا و سهولتی که در استفاده دارد، معایب و تأثیرات منفی بر محیط زیست و جامعه دارد. در ادامه به برخی از معایب استفاده از ظروف یکبار مصرف اشاره خواهیم کرد:

1.‌ ممانعت استفاده در ماکروویو

اکثر ظروف یکبار مصرف از موادی مانند پلی پروپیلن (PP) یا پلی استایرن (PS) تهیه می‌شوند. این مواد معمولاً برای مقاومت در برابر حرارت و بخار آب مناسب نیستند و از این رو نمی‌توانند به‌طور ایمن در دستگاه ماکروویو استفاده شوند و استفاده از آن‌ها در ماکروویو ممنوع است.

2.‌ آلودگی محیط زیست

برخی از ظروف یکبار مصرف از مواد پلاستیکی ساخته می‌شوند که به زمان بسیار طولانی برای تجزیه و تحلیل نیاز دارند و ممکن است تا سالیان طولانی در محیط زیست به صورت تجزیه نشده باقی بمانند. این مواد می‌توانند به سادگی از طریق رودخانه‌ها و باد به بخش‌های مختلف محیط زیست منتقل شوند و به برخی از موجودات زنده و اکوسیستم‌ها آسیب بزنند. پلاستیک‌ها با انتشار موادی همچون فتالات (Phthalates) و بیسفنول‌ آ (Bisphenol A) به محیط زیست می‌توانند کیفیت آب‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین تجمع پلاستیک‌ها در خاک می‌تواند خاصیت‌های آن را تغییر داده و به حفره‌های زباله‌ای منجر شود که به صورت ناشیانه به آب‌های زیرزمینی نفوذ کنند.

 3.‌ مصرف منابع طبیعی

تولید ظروف یکبار مصرف به مواد اولیه‌ای نیاز دارد که از منابع طبیعی استخراج می‌شوند. این ظروف از منابعی مانند مانند چوب، نفت، گاز طبیعی و آب ساخته می‌شوند. استفاده بیش از حد از این منابع منجر به کاهش ذخایر طبیعی و افزایش تخریب محیط زیست می‌شود.

4.‌ مشکلات زیست محیطی دریاها و اقیانوس‌ها

 ظروف یکبار مصرفی که وارد دریاها و اقیانوس ها می‌شوند خطرات و عواقب جبران ناپذیری برای آبزیان و جانوارن دریایی خواهند داشت. این ظروف با تجزیه طولانی مدت و تبدیل شدن به میکروپلاستیک‌ها، به جانوران دریایی و زنجیره‌های غذایی دریایی آسیب می‌زنند. جانوران دریایی مانند ماهیان، ماهی‌خوارها، پرندگان دریایی و حیوانات دیگر ممکن است به طور تصادفی میکروپلاستیک‌ها را به عنوان غذا در نظر بگیرند و آن‌ها را مصرف کنند. این امر می‌تواند باعث مسمومیت، اختلال در سیستم‌های غذایی و حتی مرگ این جانوران شود.

5.‌ افزایش زباله‌ها و مشکلات مدیریت زباله

بسیاری از ظروف یکبار مصرف، به‌خصوص پلاستیکی‌ها و فوم‌ها، معمولاً قابلیت بازیافت کمتری نسبت به ظروف بازیافت‌پذیر دارند. این موضوع باعث می‌شود که بخش زیادی از زباله‌ها به جای بازیافت و استفاده مجدد، به‌صورت زباله‌های غیرقابل بازیافت در نظر گرفته شوند. همچنین برخی از کشورها مناطق مناسبی برای دفن زباله ها ندارند یا ناتوان هستند تا زباله‌های یکبار مصرف را به‌طور مناسب و پایدار دفن کنند، این موضوع ممکن است باعث آلودگی زمین و آب‌های زیرزمینی شود و به محیط زیست و اکوسیستم‌ها آسیب برساند.

 6.‌ تأثیرات بر تغییرات آب و هوا

تولید و دفع ظروف یکبار مصرف ممکن است به تغییرات آب و هوا و گرمایش جهانی کمک کند. انتشار گازهای گلخانه‌ای در فرآیند تولید، حمل و نقل و دفع این ظروف، تاثیرات منفی بر تغییرات آب و هوا و کاهش ضخامت لایه ازون دارد.

 7.‌ کمبود فضای ذخیره سازی زباله‌ها

با افزایش استفاده از ظروف یکبار مصرف، فضاهای دفن زباله‌ها ممکن است در برخی مناطق به شدت محدود شوند و این مسئله مشکلات مدیریتی جدی را به همراه دارد. به طور کلی، استفاده پایدار و مسئولانه از ظروف یکبار مصرف و انتخاب مواد قابل بازیافت و کمتر مضر برای محیط زیست می‌تواند به کاهش تاثیرات منفی آن‌ها بر محیط زیست کمک کند.

مضرات استفاده از غذای داغ در ظروف پلاستیکی

پلاستیک ها نوعی پلیمر هستند که از مواد اولیه‌ای به اسم مونومر ساخته شده‌اند. پلیمرها مواد خنثی هستند و مشکلی برای سلامتی انسان‌ها ندارند اما استفاده از مونومر‌ها برای سلامتی انسان‌ها مضر است. در فرآیند تولید پلیمرها مقدار کمی مونومر وجود دارد، اگر در این ظرف‌ها آب جوش یا غذای داغ ریخته شود مونومرهای سمی و مواد پلاستیکی که برای ممانعت از شکنندگی در این گونه ظروف به کار می‌روند آزاد شده و وارد بدن می‌شوند و خطر ابتلا به سرطان‌ها و بیماری‌های دیگر را افزایش می‌دهد.

معایب ظروف یکبار مصرف گیاهی

ظروف یکبار مصرف گیاهی از قیمت بالاتری نسبت به سایر ظروف یکبار مصرف برخوردار هستند و شاید همین مسئله عاملی باشد تا افراد کمتری به استفاده از این ظروف ترغیب شوند.

هنگام استفاده از مایعات در این ظروف بویی شبیه به نشاسته به مشام می‌رسد و ممکن است فرد احساس کند طعم نوشیدنی عوض شده است که البته این مورد هیچ ضرری برای سلامتی فرد ندارد و به دلیل مواد تشکیل دهنده گیاهی موجود در این ظروف، این بو به مشام می‌رسد.